خشکی چشم یک بیماری طولانی مدت (مزمن) است که شامل کمبود اشک در چشم می‌شود. نقش اشک برای کمک به روان کردن چشم مهم است و به حفظ سلامت و بینایی کمک می‌کند. همچنین اشک می‌تواند به شستن ذرات و سایر مواد خارجی در چشم کمک کرده و همچنین از عفونت جلوگیری کند. در این مقاله به علائم این بیماری، روشهای درمانی و پیشگیری از آن می‌پردازیم.
علائم خشکی چشم چیست؟
سوزش، قرمزی و سوزش از علائم شایع خشکی چشم هستند. اما علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تولید اشک اضافی
احساس شن در چشم
تاری دید
حساسیت به نور
احساس ناراحتی هنگام استفاده از لنزهای تماسی
علت اصلی خشکی چشم چیست؟
دلایل متعددی برای خشکی چشم وجود دارد و مهم است که از پیشینه سلامت خود و داروهایی که در حال حاضر مصرف می‌کنید، با اپتومتریست خود صحبت کنید.
برخی از شایع‌ترین علل خشکی چشم عبارتند از:
- کاهش تولید اشک ناشی از سن بالا یا تغییرات هورمونی، به خصوص اگر بیش از 50 سال دارید.
- ابتلا به یک بیماری خودایمنی، مانند آرتریت روماتوئید یا لوپوس
- آسیب غده اشکی ناشی از سندرم شوگرن
- بلفاریت (التهاب مزمن پلک)
- داروهای خاص، مانند داروی بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا، اضطراب و افسردگی و حساسیت
- استفاده طولانی‌مدت از لنزهای تماسی
- جراحی انکساری چشم
- برخی از عفونت‌های ویروسی مانند زونا
- زندگی در آب‌وهوای خشک
- سبک زندگی و عادات کاری خاص، مانند سپری کردن زمان زیاد مقابل صفحه نمایش
- کمبود طولانی‌مدت برخی مواد غذایی، به ویژه ویتامین A و اسیدهای چرب امگا 3
متخصص برای تشخیص خشکی چشم چه می‌کند؟
عمل خشکی چشم به مجموعه‌ای از آزمایش‌ها و ابزارهای تشخیصی اشاره دارد که متخصص از آن برای تعیین اینکه آیا شما به بیماری خشکی چشم مبتلا هستید یا خیر، استفاده می‌کند. ابتدا از یک معاینه جامع چشم برای کمک به تشخیص خشکی چشم استفاده می‌شود. این معاینه شامل معاینه فیزیکی و بزرگ‌نمایی چشم‌ها است. همچنین متخصص ممکن است برای تشخیص خشکی چشم و میزان آن، حجم اشک ها را در مدت 5 دقیقه اندازه‌گیری کند که این آزمایش به‌عنوان آزمون شیرمر شناخته می‌شود. علاوه‌براین، متخصص درباره‌ی سابقه سلامتی‌تان می‌پرسد و داروها و مکمل‌هایی که مصرف می‌کنید.
خشکی چشم چگونه درمان می‌شود؟
هدف از درمان خشکی چشم این است که تولید اشک کافی برای چشم هاست. این درمان شامل حفظ اشک، افزایش تولید اشک و اضافه کردن اشک است. متخصص ممکن است قطره های چشمی بدون نسخه یا تجویزی به نام اشک مصنوعی را برای کمک به تولید اشک توصیه کند. اگر نیاز به استفاده مکرر از قطره های چشمی دارید یا آلرژی دارید، اشک های بدون مواد نگهدارنده می‌تواند بهترین گزینه برای شما باشد. برای التهابی که ممکن است به خشکی چشم کمک کند، ممکن است متخصص پمادهایی برای مالیدن روی پلکتان تجویز کند.
در حال حاضر آخرین روش درمان خشکی چشم چیست؟
پژوهشگران در مطالعات خود به ارزیابی علل زمینه‌ای و درمانی بیماری خشکی چشم بسیار پرداخته‌اند. تحقیقات آتی آن‌ها شامل آنزیم‌ها و درمان‌های آنتی بادی برای خشکی چشم است. همچنین مهم است که در مورد استفاده از هر مکمل غذایی قبل از استفاده با پزشک خود مشورت کنید، زیرا ممکن است با داروهایی که ممکن است می‌مصرف کنید تداخل داشته باشند.
آیا جراحی برای درمان خشکی چشم وجود دارد؟
چندین عمل جراحی برای خشکی چشم وجود دارد، مانند:
- ضربان حرارتی با thermal pulsation، که با اعمال گرما و فشار به پلک به درمان اختلال عملکرد غدد میبومین (MGD) کمک می‌کند که یکی از علل شایع خشکی چشم است.
- نور درمانی یا intense pulse light therapy، که از پالس‌های ملایم نور برای درمان علل زمینه‌ای خشکی چشم استفاده می‌کند.
- همچنین چشم پزشک ممکن است جراحی را برای اصلاح پلک‌های شما توصیه کند. اگر پلک‌ها بیش از حد شل باشند، باعث می‌شوند اشک‌ها سریع‌تر از بین بروند. اما این کار روش درمانی رایج برای خشکی چشم در نظر گرفته نمی‌شود.
چگونه می‌توانم خشکی چشم ناشی از لنزهای تماسی را کنترل کنم؟
خشکی چشم می‌تواند منجر به درد و ناراحتی در هنگام استفاده از لنز شود. اما این جمله لزوماً به این معنی نیست که شما باید پوشیدن لنزها را متوقف کنید. در عوض، اگر خشکی چشم شما تشخیص داده شود، متخصص استفاده از اشک مصنوعی، لنزهای بادوام‌تر و تغییرات مداوم لنز را به شما توصیه خواهد کرد که می‌تواند به کاهش علائم شما کمک کند.
آیا خشکی چشم قابل درمان است؟
هیچ درمان قطعی برای خشکی چشم وجود ندارد با این حال، گزینه‌های درمانی متعددی وجود دارد که به شما کمک می‌کند تا اطمینان حاصل کنید که چشم‌های شما اشک کافی را برای سالم ماندن تولید و حفظ می‌کنند. بسته به علت زمینه‌ای خشکی چشم، متخصص ممکن است التهاب زمینه‌ای را که به خشکی چشم کمک می‌کند نیز درمان کند. دنبال کردن توصیه‌های متخصصان به کاهش علائم خشکی چشم کمک کرده و در عین حال خطر آسیب‌های چشمی را نیز کاهش می‌دهد.
آیا خشکی چشم می تواند باعث نابینایی شود؟
خشکی چشم می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در بینایی شود؛ مشکلاتی مانند تاری و حساسیت به نور. اگر این عارضه درمان نشود، کمبود مزمن اشک می‌تواند باعث آسیب دائمی به قرنیه چشم شود. این آسیب ممکن است در آینده به از دست دادن بینایی فرد منجر شود.
آیا می توانید از خشکی چشم جلوگیری کرد؟
ممکن است لزوماً نتوانید از خشکی چشم جلوگیری کنید، به خصوص اگر ناشی از یک بیماری زمینه‌ای دیگر باشد. با این حال، ممکن است بتوانید از برخی از علائم جلوگیری کنید. برای پیشگیری یا کاهش خشکی چشم به دستورات زیر عمل کنید:
- تا حد امکان زمان صفحه نمایش را کاهش دهید.
- هنگام مطالعه یا نگاه کردن به صفحه نمایش، در فواصل زمانی معین پلک بزنید.
- در صورت امکان از آب‌وهوای خشک خودداری کنید.
- سطح رطوبت را در خانه و محل کار خود افزایش دهید.
- هیدراته بمانید و به میزان کافی آب بنوشید.
- در بیرون از عینک آفتابی استفاده کنید تا از خشک شدن چشم‌ها به علت آفتاب و باد جلوگیری کنید.