استفاده طولانی مدت و بیش از حد طولانی از لنزهای تماسی، گاهی پیامدهای ناگواری را در پی دارد. احتمالاً برای شما هم پیش آمده که به دلیل استفاده طولانی مدت از لنزهای تماسی چشمتان اذیت شده باشد. این کار ممکن است به دلایل مختلفی رخ داده باشد؛ مثلاً مجبورر شدید تمام مدت روز را در محل کار خود بمانید یا اینکه لنز یدکی نداشتید، یا حتی فراموش کردید که چند ساعت است که روی چشمتان قرار دارد.
به عنوان یک استفاده‌کننده از لنزهای تماسی، حتماً می‌دانید که پوشیدن بیش از حد یا خوابیدن با آنها کار خوبی نیست. اما آیا علت این موضوع را می‌دانید؟ در این مقاله قصد داریم به این پرسش پاسخ دهیم.
تاریخچه مختصری از لنزهای تماسی
شاید باورش سخت باشد، اما اولین لنز تماسی در دهه 1800 اختراع شد. حتی می‌گویند که لئوناردو داوینچی بزرگ این اختراع را از نقاشی‌هایی که از اپتیک چشم انسان در سال 1508 انجام داده بود، الهام گرفت! لنزهای تماسی اولیه به هیچ وجه مانند مدل‌های راحت امروزی نبودند. در واقع، آنها به شدت چشم را نسبت به اکسیژن، گرسنگی می‌دادند، به طوری که می‌توانستند هر بار چند ساعت روی کره چشم را می‌بستند.
در سال 1936، نوع سبک‌تری از لنزهای تماسی معرفی شد، اما تا سال 1948 اولین لنزهای تماسی شبیه "عدسی های نفوذپذیر گاز" مدرن ظاهر نشد. سپس در سال 1959، اولین لنزهای تماسی هیدروژل "نرم" به بازار آمد. امروزه بیش از 90 درصد لنزهای تماسی تجویز شده لنزهای نرم هستند.
چگونه پوشیدن لنزهای تماسی روی بینایی تأثیر می‌گذارد؟
امروزه لنزهای تماسی برای اصلاح بینایی محبوب‌تر هستند و چون استفاده از آن بسیار راحت‌تر شده است، افراد بیشتری از آنها استفاده می‌کنند. اما با اینکه لنزهای تماسی فوق‌العاده راحت هستند، اگر به درستی استفاده نشوند، مشکلات بزرگی برای فرد ایجاد می‌کنند. به عنوان مثال استفاده از لنزهای تماسی برای مدت طولانی، می‌تواند باعث تحریک و عفونت چشم و حتی آسیب دائمی به چشم شما شود.
علائم پوشیدن بیش از حد لنز تماسی
سوزش چشم می‌تواند تحریک‌کننده باشد یا نشانه‌ی یک مشکل چشمی بسیار جدی‌تر باشد. در ادامه از علائم اولیه سوزش یا عفونت چشم گفتیم:
- چشم های قرمز غیر معمول
- احساس خارش یا وجود شن در چشم
- ناراحتی چشم
- آبریزش بیش از حد چشم
- چشم درد
- تاری دید
- حساسیت به نور
- تورم
- زخم چشم
جالب اینجاست که بسیاری از این مشکلات به این دلیل شروع می‌شوند که چشم دچار «گرسنگی اکسیژن» می‌شود. اگرچه لنزهای امروزی «تنفس پذیر» هستند، اما این لنزها را نیز فقط برای مدت زمان محدودی می‌توان استفاده کرد و قرار نیست به طور نامحدود پوشیده شوند.
اپتومتریست می‌تواند بسته به شرایط خاص شما، در مورد نحوه‌ی درمان این مشکل مشاوره‌ی بیشتری ارائه دهد. با این حال، معمولاً به شما توصیه می‌شود که به طور موقت از پوشیدن لنز تماسی خودداری کنید. برای ارزیابی میزان التهاب، معاینه چشم انجام و در صورت وجود مشکل، داروی موضعی یا استروئیدی توصیه و تجویز می‌شود.
پیامدهای جدی پوشیدن بیش از حد طولانی لنز تماسی
سوزش چشم در برخی موارد تنها نشانه‌ی شروع مشکل است؛ چرا که برخی بیماری های جدی چشم نیز می‌تواند ناشی از پوشیدن بیش از حد و/یا باکتری های ناشی از مراقبت نادرست از لنز باشد:
- سایش قرنیه
- عفونت قرنیه
- زخم قرنیه (زخم های باز در لایه بیرونی قرنیه)
- عفونت های چشم، مانند ورم ملتحمه – معمولاً به صورت ورم ملتحمه پاپیلاری (یک واکنش آلرژیک به عدسی) دیده می‌شود.
- عفونت های چشمی جدی‌تر، مانند کراتیت آکانتامبا یا کراتیت قارچی
- اختلال یا از دست دادن بینایی
اگر علائم سوزش یا عفونت چشم، از جمله قرمزی ناشی از رگ های خونی ملتهب را تجربه کردید، باید لنزهای خود را در بیاورید و به یک متخصص چشم مراجعه کنید. تا زمانی که چشم پزشکتان بگوید مشکلی ندارد، دیگر از لنزهای خود استفاده نکنید.
آیا خوابیدن با لنز، باعث درد یا ناراحتی می‌شود؟
علاوه بر تمیز نکردن صحیح لنزها، خوابیدن با آنها نیز یکی از بدترین کارهایی است که می‌توانید انجام دهید. طبق اعلام مجله Ophthalmology، افرادی که موقع خواب نیز از لنزهای تماسی استفاده می‌کنند، تقریباً هفت برابر بیشتر در معرض ابتلا به عفونت چشم هستند.
فراموش کردن برداشتن لنز در طول شب می‌تواند باعث درد، ناراحتی و تحریک شود. اما بدتر از آن، ممکن است به قرنیه نیز آسیب برساند. قرنیه برای عملکرد به اکسیژن نیاز دارد و لنز تماسی به عنوان مانعی در برابر آن عمل می‌کند (حتی اگر مقداری قابلیت تنفس داشته باشد). در برخی موارد، اگر چشم شما اکسیژن کافی دریافت نکند، رگ های خونی کوچک می‌توانند در قرنیه شروع به رشد کنند تا اکسیژن را به آن ناحیه برگردانند. این رشد بیش از حد رگ های خونی که به عنوان نئوواسکولاریزاسیون قرنیه شناخته می‌شود، برگشت‌ناپذیر است و باعث مشکلات جدی بینایی می‌شود.
اما اگر به طور تصادفی با لنز خوابیدید چطور؟
اگر این اتفاق بیفتد، هوشمندانه‌ترین کار این است:
- بلافاصله انگشتان خود را روی چشمان خود قرار ندهید و لنزهای خود را در رختخواب از چشم بیرون نکشید – چرا که قرنیه شما کمی متورم خواهد شد و خطر آسیب‌پذیری آن در ورود باکتری ها به چشم نیز وجود دارد؛ به خصوص اگر دست‌های خود را نشویید.
- از قطره های مرطوب کننده استفاده کنید تا کمی رطوبت دوباره به چشم اضافه شود و 5 دقیقه صبر کنید تا تورم کاهش یابد. سپس دست‌های خود را بشویید و لنزها را با دقت بردارید.
- اگر لنزهای شما یک‌بار مصرف روزانه نیستند، فراموش نکنید که به طور کامل لنزهای خود را تمیز کنید.
- روز بعد از لنز تماسی استفاده نکنید تا چشمان شما بتوانند دوز خوبی از اکسیژن دریافت کنند.
چه مدت باید از لنزهای تماسی استفاده کنم؟
بهتر است از چشم پزشک یا اپتومتریست خود بپرسید که چه مدت باید از لنزهای تماسی خود استفاده کنید، زیرا این موضوع بستگی به نوع لنزهای تماسی شما دارد. هرگز سعی نکنید برای صرفه جویی در هزینه، لنزهای خود را فرسوده کنید. این کار ارزش به خطر انداختن سلامت چشم شما را ندارد.
کدام مواد لنز برای جلوگیری از عفونت چشم مناسب هستند؟
انواع اصلی لنزهای تماسی عبارتند از:
لنزهای تماسی نرم (همچنین به عنوان لنزهای هیدروژل شناخته می‌شوند) رایج‌ترین لنزهایی هستند که امروزه استفاده می‌شود. آنها از پلیمرهای پلاستیکی نرم و آب ساخته شده‌اند. اکسیژن به راحتی می‌تواند از طریق مواد لنز به قرنیه فیلتر شود، بنابراین این لنزها بسیار راحت هستند.
لنزهای نفوذپذیر گاز سخت، لنزهای سخت قدیمی نیستند. در واقع، آنها در واقع اکسیژن بیشتری نسبت به لنزهای نرم به قرنیه شما می‌دهند و چون سفت‌تر هستند، می‌توانند دید واضح‌تری را ارائه دهند. این نوع لنزها همچنین دوام بیشتری دارند و پروتئین‌ها به این راحتی به آنها نمی‌چسبند و تمیز کردن آنها نیز آسان‌تر است. تنها نقطه ضعف این لنزها این است که به اندازه لنزهای تماسی نرم راحت نیستند.
هر دوی این نوع لنزها برای چشم شما خوب هستند. با این حال، در صورت استفاده‌ی نادرست، هر دو توانایی ایجاد عفونت چشم را دارند. در مورد عفونت چشم، مواد لنز تماسی مهم نیست. همه چیز در مورد استفاده و جابجایی مناسب لنز است.
کدام قطره چشم برای تسکین سوزش چشم بهتر عمل می‌کند؟
قطره های چشمی می‌توانند راهی موثر برای کاهش ناراحتی ناشی از سوزش جزئی چشم ناشی از استفاده از لنزهای تماسی باشند.
- قطره چشمی روان کننده برای خشکی چشم
- قطره ضد احتقان چشم برای قرمزی
- قطره چشم آنتی هیستامین برای قرمزی ناشی از آلرژی
- قطره های مرطوب کننده برای استفاده در برابر "خشکی چشم" هنگام استفاده از لنزهای تماسی
- قطره های تجویز شده توسط چشم پزشک برای عفونت های چشمی
اگر از سوزش غیر منتظره چشم رنج می‌برید، مهم است که برای معاینه به یک متخصص چشم مراجعه کنید.
آسیب‌های چشمی را به حداقل برسانید
استفاده کنندگان از لنزهای تماسی باید بدانند که اگرچه لنز یک اختراع فوق العاده است، اما هر بار که از آن استفاده میکنید، به ایمنی مناسب و مراقبت زیاد از چشم نیاز دارند.
همیشه باید قبل از دست زدن به چشم یا پلک دست‌های خود را با آب و صابون بشویید (و با حوله بدون پرز خشک کنید) تا از ورود باکتری به چشم جلوگیری کنید. سطح لنز باید همیشه به درستی تمیز شود و در یک محفظه لنز تماسی مناسب با محلول تایید شده نگهداری شود.
اگر نمی‌دانید که چگونه لنز خود را تمیز کنید، از چشم پزشک خود کمک بخواهید.
انتخاب بین عینک یا لنز تماسی نیز نباید تصمیمی باشد؛ بلکه باید با تایید و نظر متخصص انجام شود. استفاده از عینک در برخی مواقع یکی از بهترین کارهایی است که افرادی که لنز می‌پوشند، می‌توانند برای کمک به تنفس چشمان خود انجام دهند.