کور رنگی دسته‌بندی های مختلفی دارد؛ به همین خاطر اگر از کسی بپرسیم که چند نوع کوری رنگ وجود دارد؟ شاید این پرسش برایش کمی گیج‌کننده خواهد بود. کور رنگی به دو گروه ارثی و اکتسابی تقسیم می‌شود اما علائم فیزیولوژیکی در هر کدام یکسان است. در این مقاله با ذکر جزئیات به بیان ویژگی‌های هر دسته می‌پردازیم.
انواع مختلف کوررنگی
هفت نوع رسمی کور رنگی وجود دارد: 4 نوع از آن در گروه قرمز-سبز قرار می‌گیرد، دو مورد در طیف آبی-زرد و یک نوع نیز مربوط به دید کاملاً کم رنگ می‌شود.
برای درک انواع مختلف کوری رنگی، ابتدا کمی درباره‌ی مکانیسم‌های اساسی بینایی انسان صحبت می‌کنیم. شبکیه‌ی چشم ما دو نوع گیرنده نوری دارد که برای جذب نور طراحی شده اند. این اشکال به نام میله‌ها و مخروط‌ها نامیده می‌شوند.
میله‌ها بسیار حساس هستند. آنها دلیل تنظیم شدن چشمان شما در یک اتاق تاریک است و به شما امکان می‌دهد تا اشکال اساسی را ببینید. تعداد میله‌های چشم انسان هجده برابر بیشتر از مخروط ها است.
مخروط‌ها همان چیزی هستند که اطلاعات مربوط به جزئیات رنگ را به ما می‌دهند. در نور شدید روز بهترین عملکرد را دارند. همه‌ی انواع کوررنگی به کاهش (یا عدم وجود) قابلیت موجود در مخروط‌ها است.
چشم انسان شامل سه نوع مختلف مخروط است. مخروط‌های S (مخروط‌های جذب کننده طول موج کوتاه) به ما کمک می‌کنند تا رنگ آبی را ببینیم، مخروط‌های M (مخروط های جذب کننده طول موج متوسط) رنگ سبز و مخروط‌های L (مخروط‌های با طول موج بلند) رنگ قرمز را تفسیر می‌کنند. عدم وجود هر یک از سه مخروط، انواع مختلف کوررنگی را تشکیل می‌دهد.
ما با این سه حساسیت نوری، می‌توانیم به معنای واقعی هزاران رنگ را ببینیم. به افرادی که دارای هر سه نوع مخروط هستند که با تمام ظرفیت کار می‌کنند، تریکرومات نامیده می‌شوند (tri به معنای سه و chroma کلمه یونانی رنگ است). به همین ترتیب، از دید طبیعی می‌توان به عنوان تریکروماسی نام برد.
انواع مختلف کوری رنگ به طور کلی از نظر ارثی یا اکتسابی تقسیم می‌شود.
کور رنگی‌های ارثی به قرمز- سبز و زرد آبی- همراه با تک رنگی نادرتر (کور رنگی کامل) دسته بندی می‌شود. اگرچه علت این عارضه ممکن است متفاوت باشد، اما در نهایت علائم آن (کوری رنگ از شدت کم تا زیاد) ناشی از کمبود گیرنده‌های نوری مخروط است.
انواع کور رنگی وراثتی
بیشتر افرادی که در دیدن طیف‌های مختلف نور مشکل دارند، مبتلا به کور رنگی ارثی هستند. ژن‌هایی که برای عملکرد صحیح مخروط کدگذاری می‌شوند، از والدین منتقل می‌شوند و دارای خطا هستند. به همین دلیل است که کور رنگی در میان اعضای خانواده وجود دارد.
سه رنگی ناهنجار Anomalous trichromacy
این نوع کور رنگی، ناشی از دست دادن یا آسیب دیدن یک یا چند نوع مخروط در شبکیه است. متداول‌ترین نوع کور رنگی در انسان مربوط به سه رنگی دیدن غیر عادی است؛ به این معنا که یکی از سه نوع مخروط (قرمز، سبز یا آبی) در چشم فرد مطابق انتظار عمل نمی‌کند.
قرمز-سبز
انواع کوری رنگ قرمز-سبز در چهار دسته مختلف قرار دارد.
Protanopia (معروف به کور رنگی قرمز) - افراد فاقد مخروط قرمز هستند.
پروتانومالی Protanomaly (با نام مستعار قرمز ضعیف) - افراد کمی دارای مخروط قرمز هستند و معمولاً برخی از سایه‌های قرمز را می‌بینند.
Deuteranopia (معروف به کور رنگی سبز) - افراد فاقد مخروط سبز هستند.
Deuteranomaly (معروف به سبز ضعیف) - افراد دارای تعدادی مخروط سبز هستند و معمولاً می‌توانند برخی از سایه‌های سبز را مشاهده کنند.
در کور رنگی سبز-قرمز نیز فرد جهانی را به شکلی می‌بیند که بقیه آن را سبز تیره و دارای نشانه‌هایی از آبی و زرد توصیف می‌کنند. این شخص رنگ‌های قهوه ای، نارنجی و قرمز را به راحتی اشتباه می‌گیرد و به طور کلی می‌تواند سایه‌های کم رنگ را تشخیص دهد.
زرد آبی
کور رنگی زرد آبی- آبی کمتر دیده می‌شود. دو نوع کور رنگی در این دسته تشخیص تفاوت بین آبی و سبز و همین‌طور زرد و قرمز را دشوار می‌کند.
کوری رنگ زرد آبی دو نوع دارد:
تریتانوپیا Tritanopia (معروف به کور رنگی آبی) - افراد فاقد مخروط آبی هستند.
تریتانومالی Tritanomaly (با نام مستعار آبی ضعیف) - افراد دارای مخروط‌های آبی هستند و معمولاً می‌توانند برخی از سایه‌های آبی را مشاهده کنند.
همه این شش نوع کور رنگی ناشی از یکی از این سه نوع مخروطی است که تا حدی کار نمی‌کنند. اگرچه افرادی که دارای سه رنگی غیر معمول هستند ممکن است در انتخاب میوه‌ی رسیده یا خواندن چراغ راهنمایی و رانندگی با مشکل روبرو شوند، اما بیشتر افراد کور رنگ خود را با زندگی عادی وفق می‌دهند. از طرف دیگر، برای او دیدن تک رنگی می‌تواند کاملاً چالش برانگیز باشد.
تک رنگ (آکروماپوسی) Monochromacy
آکروماتوپسی از هر 33000 نفر فقط در یک نفر پیش می‌آید. افرادی که دارای کور رنگی تک رنگ هستند، هیچ رنگی نمی‌بینند. برای این افراد، جهان سیاه و سفید است؛ دقیقاً مانند یک تلویزیون قدیمی. اغلب کارهای روزمره برای فرد به کارهای دشوار تبدیل می‌شود.
افرادی که علاقه‌مند به اطلاعات بیشتر در این زمینه هستند می‌توانند به AchromaCorp.org مراجعه کرده و به گروه پشتیبانی Achromatopsia در فیس بوک بپیوندند.
تتراکروماسی Tetrachromacy
جالب است بدانید که برخی از زنان در واقع نوع چهارم مخروط جذب نور را هم دارند. حدود 12 درصد از زنان ممکن است "دید فوق العاده رنگی" داشته باشند، مخروط چهارم به فرد این امکان را می‌دهد تا 100 برابر بیشتر از بقیه افراد رنگ ببینند.
نکات تکمیلی درباره‌ی انواع کور رنگی
کوررنگی همیشه ارثی نیست. می‌تواند توسط عوامل محیطی ایجاد شود و هر نوع آن دید متفاوتی از دیگری را به شخص می‌دهد. طبقه بندی واقعی (همانطور که در بالا توضیح داده شد) یکسان است، اما علل اساسی آن کاملاً متفاوت است. در ادامه به چند نکته‌ی دیگر درباره‌ی کور رنگی اشاره می‌کنیم:
سن - کور رنگی زرد و آبی ملایم با افزایش سن ایجاد می‌شود. به بیان ساده‌تر عدسی چشم شفافیت کمتری پیدا می‌کند و بر میزان رسیدن نور به مخروط‌ها تأثیر می‌گذارد.
مصرف الکل - کاهش تشخیص رنگ می‌تواند علامت اعتیاد به الکل باشد (به ویژه در مورد رنگ زرد آبی).
ضربه مغزی - آسیب به سر یا سکته مغزی، گاهی اوقات (گرچه به ندرت) منجر به کور رنگی می‌شود.
بیماری مزمن - افرادی که از بیماری‌های جدی مانند بیماری آلزایمر، سرطان خون، پارکینسون و دیگران رنج می‌برند ممکن است به اشکال مختلف کور رنگی مبتلا شوند.
مواد شیمیایی محیطی - حتی در سطح کم، دی سولفید کربن و سرب می‌تواند باعث کور رنگی شود.
کوررنگی چقدر شایع است؟
سازمان غیرانتفاعی Color Blind Aware آمار جدیدی از انواع کور رنگی را در سراسر جهان جمع آوری کرده است. طبق پژوهش‌های انجام شده، حدود 8٪ از مردان و 0.5٪ از زنان در سراسر جهان نوعی کمبود بینایی رنگ دارند، اگرچه تعداد آنها بسته به عوامل وراثتی متغیر است. در مناطق سفید (قفقاز)، مانند کشورهای اسکانداناوی، کور رنگی بیشتر شایع است (در مردان 10-11 درصد)، در حالی که کشورهای جنوب saharan تقریباً هیچ نوعی از کور رنگی ندارند.
متداول‌ترین نوع کوررنگی‌ها در گروه قرمز-سبز هستند. در جمعیت کور رنگان، کور رنگی دوترانومالی (یا سبز ضعیف) تا حد زیادی شایع‌ترین است. آمار رسمی ارائه شده در این زمینه به شرح زیر است:
پروتونوپ 12.5٪
پروتانومالی 12.5٪
Deuteranopes 12.5٪
دیوترانومالی 62.5٪
تریتانوپ‌ها و افراد سه گانه (با اختلال در طیف زرد آبی) انواع بسیار نادرتری از کور رنگی را تجربه می‌کنند. طبق برخی آمارها، این نوع کور رنگی از هر 10 هزار نفر فقط یک نفر را درگیر می‌کند. همچنین جالب است بدانید که کور رنگی زرد آبی مانند کوررنگی سبز-سبز، به جنسیت گره نمی‌خورد و زنان و مردان را به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌دهد.
انواع درمان کوررنگی
افرادی که به دلیل بیماری یا جراحت دچار یکی از انواع کوررنگی شده اند ممکن است بتوانند با درمان بیماری زمینه‌ای بینایی خود را بهبود بخشند، اما هر مورد منحصر به فرد است.
برای افرادی که با کمبود بینایی رنگ به دنیا می‌آیند، گزینه‌های درمانی بسیار کمتر هستند. برای بهبود کوررنگی، علم باید پیشرفت چشمگیری در ژن درمانی داشته باشد.
تاکنون، برخی از پژوهش‌های امیدوار کننده منجر به درمان موفقیت‌آمیز در سگ‌ها، موش‌ها و گوسفندان شده است. یک مطالعه در دانشگاه واشنگتن حتی از ژن درمانی برای درمان موفقیت آمیز میمون‌های نابینای سبز-قرمز استفاده کرده است. با این حال، هنوز آزمایش‌های روی موضوعات انسانی آغاز نشده است.
گفته می‌شود برخی محصولات مانند لنزهای کور رنگی یا عینک کور رنگی وجود دارد که ممکن است به کور رنگی کمک کند. در سال 2010، عینک‌هایی با نام عینک EnChroma وارد بازار شدند. فیلم‌های تبلیغاتی نشان می‌داد که افراد نابینا برای اولین بار عینک می‌زنند و جهان را با رنگ کامل می‌بینند، اما باید مصرف‌کنندگان در نظر داشته باشند که EnChroma در واقع چه نوع کور رنگی را می‌تواند برطرف کند.
هیچ وسیله جانبی نمی‌تواند کوری رنگ را برطرف کند. کاری که عینک EnChroma انجام می‌دهد افزایش کنتراست رنگ است. برخی افراد دریافته اند که استفاده از عینک می‌تواند تفاوت چشمگیری در بینایی آنها ایجاد کند، اما تأثیر آن به یک میزان است. 
نکته مهم پایانی
برنامه‌های متنوعی وجود دارد که به افراد دچار کور رنگی کمک می‌کند تا راحت‌تر در جهان زندگی کنند.
برنامه‌‌ی Color Blind Pal با هدف کمک به افرادی که دچار کوررنگی تدوین شده تا فرد بتواند رنگ‌های روی صفحه نمایش خود را با وضوح بیشتری ببیند. این برنامه با قابلیتی که دارد می‌تواند رنگ‌هایی مانند "صورتی" را برای فرد توصیف کند. حتی می‌تواند یک الگوی (راه راه ها را) روی رنگ مشخص شده برای او شناسایی کند.
برنامه Dalton Lens به طور خاص برای کمک به افراد کور رنگ ارائه شده است. شخص کور رنگ می‌تواند با قرار دادن موس روی یک رنگ، به اطلاعات رنگ دستیابی کند. فیلترهای رنگی را می‌توان برای ایجاد تمایز بین رنگ‌هایی که ممکن است مشابه به نظر برسند، اعمال کنید.
این برنامه Sim Daltonism به افراد غیر کور رنگ اجازه می‌دهد تصاویر را از طریق فیلتر اختلالات بینایی مختلف مشاهده کنند. مطب شما در مورد مبتلایان به یوتوترانوپیا جالب است؟ فقط با چند کلیک می‌توانید آن را ببینید. گرچه مستقیماً برای استفاده در افراد با اختلاف دید رنگی در نظر گرفته نشده است، اما این برنامه به توسعه‌دهندگان این امکان را می‌دهد تا وب سایت‌هایی را طراحی کنند که برای افراد دچار کوررنگی نیز مناسب باشند.
چالش‌های محل کار برای افراد نابینا
به طور کلی، افرادی که ناتوانایی در شناسایی رنگ دارند می‌توانند زندگی کاملاً طبیعی داشته باشند، اما برخی از مشاغل هستند که ممکن است بدون توانایی تشخیص رنگ‌های مختلف، چالش برانگیز یا کاملا خطرناک باشند.
مشاغلی مانند ارتش، پلیس، آتش نشانی یا صنایع هواپیمایی به دلیل اهمیت سیگنال‌های و علائم هشدار رنگی، گزینه‌‌ی مناسبی برای افراد کور رنگ نیستند. همچنین تکنسین‌های بیمارستان و داروسازان نیز به نوعی با برچسب گذاری‌های مهم رنگی سر و کار دارند که در صورت کور رنگی دچار چالش خواهند شد. نقاشان، تولید کنندگان پوشاک، طراحان داخلی و متخصصان مد با چالش‌های خاصی در کار خود روبرو می‌شوند، اما شاید بتوانند با راهکارهایی این مسائل را مدیریت کنند.