اگر فرزندی داشته باشید و او را برای معاینه چشم برده باشید، حتماً دقت کردید که چشم پزشک در طول معاینه چشم کودک شما از قطره چشمی استفاده کرده یا ممکن است قطره چشمی را برای درمان بعضی از مشکلات چشمی او تجویز کرده باشد. قطره‌های چشم معمولاً به دلایل مختلف توسط چشم‌پزشکان تجویز می‌شوند. شایع‌ترین این دلایل عبارتند از: گشاد کردن مردمک چشم، آرامش عدسی چشم، درمان خشکی چشم یا آلرژی چشم، درمان تنبلی چشم و مدیریت پیشرفت نزدیک‌بینی. در این مقاله به طور مفصل درباره اینکه در چه مواردی از قطره چشم برای بچه‌ها استفاده می‌شود، صحبت می‌کنیم. پس تا انتها آن را بخوانید.
1- گشاد شدن مردمک چشم
معاینه جامع چشم کودکان، شامل معاینه کامل بینایی و سلامت چشم کودک است. در طول معاینه، چشم پزشک ممکن است قطره‌هایی را در پلک پایینی چشم کودکتان بریزد تا مردمک‌های او را بزرگ کند که به آن میدریازیس می‌گویند. گشاد شدن مردمک چشم، دید واضحی از داخل چشم و تمام ساختارهای آن مانند عدسی، زجاجیه و شبکیه را ممکن می‌سازد و برای تشخیص بیماری‌های چشمی ضروری است.
- آیا قطره‌های گشاد کننده مردمک، باعث چشم‌درد دارند؟
خیر. چشم‌پزشک به آرامی یک یا دو قطره چشمی را در پلک پایینی کودک می‌ریزد. پس از آن، کودک ممکن است احساس سوزش خفیف کند. نگران نباشید چون این احساس فقط چند ثانیه طول می‌کشد!
- آیا ممکن است دید کودک تحت تأثیر قطره‌های چشمی قرار گیرد؟
قطره‌های چشمی تا زمانی که مردمک چشم باز بماند، باعث تاری دید نزدیک و حساسیت به نور می‌شود. بسیاری از پزشکان چشم توصیه می‌کنند، برای کاهش هرگونه ناراحتی بعد از معاینه، عینک آفتابی را نیز همراه داشته باشید. علاوه‌براین، اگر کودک از لنزهای تماسی استفاده می‌کند، عینک آفتابی‌اش را نیز با خود ببرد، چرا که زیرا قطره چشم حاوی مواد نگهدارنده است و می‌تواند توسط لنزهای تماسی جذب شده و باعث چشم تحریک شود. واکنش آلرژیک به قطره‌های چشمی گشاد کننده معمولاً نادر است، اما مهم است که از علائم واکنش آلرژیک مانند خشکی دهان، برافروختگی صورت، نبض سریع و تب آگاه باشید. پس از معاینه چشم فرزندتان، انجام کارهای روزانه منظم در مدرسه مجاز است. اگرچه ممکن است احساس خوبی نداشته باشد، زیرا تاری دید نزدیک و حساسیت به نور می‌تواند ناراحت کننده باشد.
- اثرات این قطره تا چه مدت باقی می‌ماند؟
قطره‌های گشادکننده تقریباً 10 تا 20 دقیقه طول می‌کشد تا اثر کنند و اثرات آن به تدریج طی چند ساعت آینده از بین می‌رود. بسته به غلظت قطره‌های چشمی و همچنین شرایط بدنی هر کودک، اثرات می‌تواند تا 3-6 ساعت طول بکشد. بنابراین بهتر است معاینه چشم را برای پایان روز برنامه‌ریزی کنید. کودکانی که چشم‌های روشن‌تری دارند، بیشتر از کودکانی که چشم‌های تیره‌تری دارند، اثر قطره‌ها را احساس می‌کنند.
2- قطره چشم برای آرامش عدسی
در طول معاینه چشم، ممکن است عدسی چشم برای فوکوس کردن، سخت‌تر از حد معمول کار کند تا بتواند دید واضحی داشته باشد. برای اندازه‌گیری دقیق عیوب انکساری، عدسی چشم باید شل شود. به همین دلیل قطره‌های چشمی برای سیکلوپلژی یا شل کردن عدسی در چشم کودک شما ریخته می‌شود. سیکلوپلژی، برای اندازه‌گیری دقیق عیوب انکساری ضروری است. با استفاده از لنزهای مخصوص، چشم پزشک می‌تواند به محاسبه دقیق نسخه اپتیکال صحیحی که برای کودک شما مناسب است، دست یابد. این قطره‌ها همچنین باعث گشاد شدن مردمک شده و باعث می‌شود دید نزدیک برای چند ساعت تار شود، بنابراین استفاده از عینک آفتابی پس از آن توصیه می‌شود.
3- قطره چشم برای خشکی چشم و آلرژی
7 درصد از کودکان از خشکی چشم رنج می‌برند. سندرم خشکی چشم در کودکان معمولاً به دلیل کیفیت پایین اشک ایجاد می‌شود. شایع‌ترین علت اختلال عملکرد غده میبومین (MGD) است که محتوای روغن اشک را کاهش می‌دهد. سایر علل سندرم چشم خشک عبارتند از: بلفاریت، عفونت پلک و واکنش به داروهایی مانند آنتی هیستامین‌ها که برای کنترل آلرژی استفاده می‌شود. علاوه‌براین، خشکی چشم می‌تواند ناشی از لنزهای تماسی، چشم صورتی (عفونت چشم) یا کمبود مواد مغذی ناشی از مصرف کم اسیدهای چرب امگا 3 باشد.
- گوشی های هوشمند و خشکی چشم
با توجه به توصیه انجمن بینایی سنجی آمریکا (AOA)، استفاده طولانی‌مدت از گوشی هوشمند با سندرم خشکی چشم در کودکان مرتبط است. استفاده طولانی‌مدت از دستگاه دیجیتال منجر به کاهش پلک زدن و باعث تبخیر سریع اشک‌های روان‌کننده می‌شود. هنگامی‌که این اتفاق می‌افتد، علائم خشکی چشم ایجاد می‌شود. 97 درصد از کودکان مبتلا به خشکی چشم، روزانه بیش از سه ساعت از گوشی هوشمند استفاده می‌کنند. اگر این کودکان به میزان قابل توجهی استفاده از گوشی هوشمند خود را کاهش دهند، علائم خشکی چشم آن‌ها بهبود خواهد یافت. خشکی چشم می‌تواند از یک ناراحتی خفیف تا یک مشکل مزمن متغیر باشد. بسیاری از کودکان با استفاده منظم از اشک مصنوعی که قطره‌های چشم را روان می‌کنند و برخی تغییرات در شیوه زندگی، از علائم خشکی چشم رهایی می‌یابند.
آلرژی چشم
بسیاری از کودکان از آلرژی‌های چشمی رنج می‌برند. معمولاً این حساسیت‌ها در نتیجه آلرژن‌های موجود در هوا مانند گرده، گرد و غبار و شوره حیوانات خانگی است. علائم شایع آلرژی عبارت از آبریزش، قرمزی، خارش چشم‌ها و تورم پلک‌ها می‌باشد. این علائم می‌تواند هم برای کودکان و هم برای والدین آن‌ها، آزاردهنده و ناامید کننده باشد، اما خبر خوب این است که ثابت شده که قطره‌های چشمی می‌توانند تسکین‌دهنده این حساسیت باشند. قطره‌های ضد حساسیت، معمولاً حاوی آنتی هیستامین‌هایی هستند که واکنش آلرژیک را در چشم کاهش می‌دهند.
برای علائم خفیف آلرژی چشم، قطره‌های اشک مصنوعی بدون نسخه می‌تواند برای تسکین چشم کافی باشد. این قطره‌ها بدون نسخه در یک داروخانه‌ها در دسترس هستند و می‌توانند به دفعات مورد نیاز استفاده شوند. برندهای مختلفی برای آن‌ها وجود داردکه باید در این مورد با چشم‌پزشک مشورت کنید.
برای علائم آلرژی شدیدتر، یک داروی تجویزی قوی‌تر توصیه می‌شود.
- قطره چشم بدون مواد نگهدارنده
سندرم خشکی چشم و همچنین آلرژی چشمی را معمولاً می‌توان با قطره‌های چشمی اشک مصنوعی درمان کرد. قطره‌های بدون مواد نگهدارنده توصیه می شود؛ زیرا حاوی مواد افزودنی کمتری هستند که می‌توانند چشم را تحریک کنند. به خاطر داشته باشید که بسیاری از این قطره‌های چشمی بدون مواد نگهدارنده را می‌توان تنها برای چند هفته پس از بازکردن بطری استفاده کرد. "پیروی از دستورالعمل‌های روی قطره بسیار مهم است."
علاوه‌براین، بسیاری از قطره‌های چشمی به دو شکل وجود دارند، ویال‌های یک‌بار مصرف بدون مواد نگهدارنده یا بطری‌های چند منظوره، با یا بدون مواد نگهدارنده. از چشم پزشک خود بپرسید که چه چیزی را برای نیازهای فردی کودک شما توصیه می‌کند.
4- قطره آتروپین برای درمان تنبلی چشم و نزدیک‌بینی
- درمان تنبلی چشم
قطره چشمی آتروپین معمولاً همراه با برنامه درمانی برای درمان تنبلی چشم استفاده می‌شود. روش کار به این شکل است که این قطره‌ها را به چشم غیر مبتلا (چشم "خوب") می‌ریزند تا دید این چشم را تار کند و چشم تنبل را مجبور به کار کند. در نتیجه چشم قوی‌تر شده و اتصال چشم و مغز را برای تنبلی چشم تقویت می کند.
قطره‌های آتروپین، می‌توانند باعث ناراحتی فیزیکی مانند سوزش و تاری دید شوند و این موضوع ممکن است باعث امتناع کودک از ریختن قطره‌های چشمی شود. اما براساس تحقیقات اخیر انجام شده توسط تیم PEDIG، نشان داده است که استفاده از قطره تنها چند بار در هفته، مانند آخر هفته، در درمان تنبلی چشم موثر است.
- مدیریت نزدیک‌بینی
پژوهش‌ها نشان داده است که قطره چشمی آتروپین پیشرفت نزدیک‌بینی را کاهش می‌دهد. دوز بسیار کمی از این قطره چشمی دارویی هر روز در پلک پایین ریخته می‌شود. این روش برای کودکان بین 8 تا 15 سال ایده‌آل است. عوارض جانبی این قطره، ممکن است شامل تاری دید نزدیک یا حساسیت به نور باشد.
در این مقاله به شایع‌ترین موارد استفاده از قطره چشمی برای کودکان پرداختیم. یک معاینه جامع چشم برای تشخیص سلامت چشم یا شرایط بینایی بسیار مهم است. هر گونه مشکل چشمی فرزندتان را با چشم پزشک در میان بگذارید تا امکان تشخیص و درمان زودهنگام فراهم شود.