خطرات جراحی آب مروارید به خوبی شناخته شده و مورد مطالعه قرار گرفته؛ چرا که این عمل از رایج‌ترین عمل‌های انجام شده در جهان است. اگر این جراحی به صورت ایمن و موثر انجام شود، اکثر بیماران با برداشتن آب مروارید، بینایی بهتری خواهند داشت. عوارض ناشی از جراحی آب مروارید نادر است و در صورت وجود مشکلات، اکثر آنها با موفقیت درمان می‌شوند. طبق گزارش انجمن جراحی آب مروارید و عیوب انکساری آمریکا (ASCRS)، سالانه ۳ میلیون آمریکایی تحت عمل جراحی آب‌مروارید قرار می‌گیرند که میزان موفقیت کلی آن 98 درصد یا بیشتر است.
اما در این مقاله قصد داریم از خطراتی که پس از جراحی آب مروارید برای چشم ایجاد می‌شود برایتان بگوییم.
۱- خونریزی
در بیشتر موارد پس از عمل جراحی خونریزی اتفاق نمی‌فتد، اما این احتمال وجود دارد که عروق خونی در شبکیه بدون دلیل واضحی شروع به خونریزی کنند. اگر خونریزی کم باشد، به زودی قطع می‌شود. اما اگر خون زیادی در چشم باشد، ممکن است منجر به کاهش بینایی شود. استراحت در رختخواب با سر بالا و قطره‌ی چشم معمولاً خونریزی را متوقف می‌کند. در غیر این صورت ممکن است برای برطرف کردن آن نیاز به جراحی باشد.
۲- تاری دید
تاری دید یکی از شایع‌ترین شکایات بیماران بعد از جراحی آب مروارید است. این مشکل معمولاً پس از مدت کوتاهی بهبود پیدا می‌کند. اما اگر برای مدت طولانی ادامه داشت، فوراً باید به چشم پزشک خود مراجعه کنید تا مطمئن شوید که مشکل جدی نیست. علاوه‌براین، تا زمانی‌که بینایی فرد به اندازه کافی ثابت نشده است، نباید رانندگی کند.
۳- ادم قرنیه ( تورم قرنیه)
اگر قرنیه فرد بعد از عمل جراحی آب مروارید تورم داشته باشد، به آن ادم قرنیه می‌گویند. اگر این مشکل برای مدت طولانی ادامه داشته باشد، باید با دارو درمان شود. امروزه احتمال تورم قرنیه به عنوان یک عارضه جانبی جراحی آب مروارید بسیار کم است.
۴- جابجا شدن لنز داخل چشمی (IOL)
گاهی اوقات لنز داخل چشمی، که همان عدسی مصنوعی است و جایگزین عدسی کدر در چشم می‌شود، ممکن است از جای خود خارج شده و باعث تاری یا دوبینی فرد شود. در موارد شدید، این جابجایی ممکن است با خونریزی و تورم همراه باشد. در این حالت برای تنظیم مجدد موقعیت لنز یا قرار دادن یک لنز جدید ممکن است به جراحی نیاز باشد.
۵- افتادگی پلک (پتوز)
وضعیتی است که در آن پلک بالایی روی چشم می‌افتد. این عارضه گاهی اوقات پس از جراحی آب مروارید رخ می‌دهد. علت یا علل دقیق پتوز شناخته نشده است. خوشبختانه، افتادگی پلک معمولاً کوتاه مدت است.
۶- عفونت
عفونت چشمی یک عارضه نادر پس از عمل جراحی آب مروارید است. علائم اولیه‌ی آن ممکن است به صورت کاهش بینایی در چشم آسیب دیده، قرمزی چشم، درد چشم، یا تورم پلک باشد. اگر چشم دچار عفونت شود، برای درمان آن متخصص ممکن است تزریق آنتی بیوتیک قوی را به داخل زجاجیه تجویز کند.
۷- التهاب چشم
ممکن است چشم فرد پس بعد از جراحی دچار تورم و قرمزی داشته باشد، اما جای نگرانی نیست. اما اگر التهاب چشم عمل شده طولانی شود، ممکن است قطره چشمی یا داروی دیگری برای رفع آن تجویز شود.
۸- پرولاپس عنبیه
افتادگی عنبیه وضعیتی است که عنبیه از جای خود خارج و در خارج از زخم (بریدگی کوچک در کنار قرنیه) مشاهده می‌شود. ضربه‌ی تصادفی پس از عمل، بسته شدن ضعیف زخم یا افزایش فشار داخل چشمی (IOP) می‌تواند باعث افتادگی عنبیه شود. اگر پرولاپس در کمتر از ۴۸ ساعت اتفاق افتاده باشد، پزشک می‌تواند عنبیه را تغییر مکان دهد و سپس زخم را ببندد.
۹- حساسیت به نور
حساسیت به نور پس از جراحی آب مروارید، طبیعی است. اگر چشمان فرد برای مدت طولانی‌تری به نور حساس بماند، باید با پزشک مشورت کند. احتمالا لازم باشد برای مدتی از عینک آفتابی استفاده کنید تا این حساسیت از بین برود. حساسیت طولانی مدت به نور ممکن است نشانه‌ای از یک مشکل زمینه‌ای مانند التهاب چشمی باشد.
۱۰ - افزایش فشار خون چشمی/ IOP
گاهی اوقات جراحی آب مروارید ممکن است منجر به افزایش فشار چشم شود. این بیماری که "فشار خون چشمی" یا "فشار داخل چشمی بالا" نامیده می‌شود، یکی از شایع‌ترین عوارض پس از جراحی آب‌مروارید است. به طور معمول، اگر فشار چشم خیلی بالا باشد، می‌توان آن را با قطره، واکسن یا قرص درمان کرد.
۱۱- جداشدگی شبکیه و زجاجیه
شبکیه در پشت چشم قرار دارد و وظیفه‌ی آن جذب نور و ارسال پیام‌هایی به مغز است تا بتوانیم ببینیم. این احتمال وجود دارد که بعد از جراحی آب‌مروارید، شبکیه چشم از موقعیت اصلی خود خارج شود. از این موضوع به عنوان جداشدگی شبکیه یاد می‌شود که یک مورد اورژانسی است و باید فوراً به چشم پزشک مراجعه کنید. این عارضه هر چه زودتر درمان شود احتمال بهبودی کامل فرد بیشتر می‌شود.
همچنین باید بگوییم احتمال جدا شدن زجاجیه بعد از جراحی آب مروارید وجود دارد. زجاجیه ژلاتین شفافی است که حفره چشم را پر می‌کند. این عضو ممکن است پس از جراحی از شبکیه جدا شده و دید شخص را تیره کند. علائم جداشدگی زجاجیه و جداشدگی شبکیه شامل دیدن جرقه‌های نور و حرکت تارهای عنکبوت در اطراف است. این مشکل معمولاً ظرف چند ماه بهبود می یابد، اگر بهتر نشد حتماً به چشم‌پزشک مراجعه کنید.
۱۲- سندرم بخش قدامی سمی (TASS)
سندرم بخش قدامی سمی یک "التهاب بخش قدامی استریل پس از عمل پس از هر گونه جراحی قطعه قدامی" است. "استریل" نامیده می‌شود، زیرا التهاب ناشی از عفونت نیست، بلکه به خاطر ماده‌ای است که وارد بخش قدامی چشم (ساختارهای جلوی زجاجیه) می‌شود.
TASS عارضه‌ی یک بسیار نادر پس از جراحی آب‌مروارید است که منجر به آسیب سمی به بافت‌های چشم می‌شود. علائم تورم قرنیه و/یا التهاب بخش قدامی است که می‌تواند بسیار شدید، اما با حداقل درد باشد. شایع‌ترین شکایتی که بیماران از TASS دارند تاری دید است.
چه کسانی بیشتر در معرض این خطرات هستند؟
اگر فردی دچار بیماری زمینه‌ای باشد، خطرات جراحی آب مروارید یا هر نوع بیماری جدی پزشکی بیشتر است. آسیب‌های موجود از سایر بیماری‌های چشمی مانند دژنراسیون ماکولا یا گلوکوم ممکن است بهبود بینایی فرد را کاهش دهد یا به طور کامل به او کمک نکند. قبل از تصمیم‌گیری برای انجام جراحی آب مروارید، ابتدا از چشم‌پزشک خود بخواهید سایر بیماری‌های چشمی شما را ارزیابی و درمان کند.